مفصل زانو پیچیده‌ترین مفصل بدن است که وزن را تحمل می‌کند و حرکاتی مانند راه رفتن، نشستن، ایستادن و دویدن را برای ما فراهم می‌کند. این مفصل دارای ساختارهایی مانند استخوان‌ها، رباط‌ها، عضلات، عصب‌هایی که به زانو حس می‌دهند و تاندون‌ها است.
علل زانو درد
از علل زانودرد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آرتریت (ورم مفاصل): که شامل آرتروز، آرتریت روماتوئید و نقرس می‌شود.
- چاقی و گذشت سن: هر دو از علل بسیار شایع زانو درد هستند.
- آسیب وارد شدن: از آنجایی که زانو مفصلی از بدن است که بیشترین مسئولیت را برعهده دارد، بنابراین خطر آسیب دیدن آن بسیار زیاد است. این آسیب‌ها می‌تواند به استخوان، رباط و غضروف وارد شود که در نهایت منجر به درد حاد زانو می‌شود.
- پیچ خوردن: پیچ خوردن به دلیل حرکات ناگهانی و غیرطبیعی اتفاق می‌افتد و باعث درد و همچنین محدود شدن حرکت مفصل زانو می‌شود.
- ورم کردن: این آسیب به دلیل استفاده بیش از حد از زانو رخ می‌دهد و باعث ورم کردن تاندون‌ها (طنابی که استخوان و عضله را به هم متصل می‌کند) می‌شود. بعضی اوقات به این آسیب «زانوی پرش» می‌گویند زیرا در ورزش‌هایی که پریدن دارد، مانند بسکتبال، بیشتر اتفاق می‌افتد.
- پریدگی استخوان: بعضی اوقات آسیب وارده به زانو می‌تواند بخش‌هایی از استخوان یا غضروف را بشکند. این قطعات شکسته شده می‌توانند در مفصل گیر کنند و باعث مسدود شدن آن شوند. در این حالت ممکن است مفصل فرد ورم کند و درد داشته باشد.
- استفاده بیش از حد: استفاده بیش از حد از زانو می‌تواند باعث بورسیت و در نهایت منجر به درد شدید زانو شود.
- سندرم باند ایلیوتیبیال: این آسیب به دلیل استفاده بیش از حد از باند ایلیوتیبیال رخ می‌دهد؛ باند ایلیوتیبیال بافتی است که از مفصل ران تا قلم ساق پا واقع در پشت زانو کشیده شده است.
- سندرم پلیکا داخلی: این آسیب به دلیل استفاده بیش از حد از پلیکا رخ می‌دهد؛ پلیکا یک بافت چین‌خورده در مفصل زانو است.
- بیماری ازگود اشلاتر:این آسیب که به دلیل استفاده بیش از حد اتفاق می‌افتد در میان نوجوانانی که ورزش می‌کنند شایع است و باعث ورم کردن و درد استخوان برآمده‌ی زیر زانو می‌شود.
- دررفتگی جزئی کشکک زانو (نیمه دررفتگی کشکک): این آسیب معمولاً به دلیل شرایط فیزیکی ساق پا رخ می‌دهد. کشکک از جای خود در می‌رود و باعث ایجاد درد و تورم می‌شود.
- بورسیت یا زانوی پیش‌خدمتان: این عارضه ناشی از زانو زدن طولانی‌مدت یا انجام حرکات تکراری روی زانو است. بورسا کیسه‌ای پر از مایع است که برای مفصل زانو مانند یک بالشتک عمل می‌کند. ممکن است به دلیل وارد آمدن آسیب یا آرتریت، پشت زانو ورم کند که به آن کیست حفره پشت زانو (کیست بیکر) نیز گفته می‌شود.
- خونریزی در مفصل زانو: در این آسیب که به آن همارتروز نیز می‌گویند، رگ‌های خونی اطراف رباط‌های زانو آسیب می‌بینند و باعث گرم، سفت، کبود و متورم شدن زانو می‌شوند. در موارد شدید ممکن است لازم باشد فرد در بیمارستان تحت مراقبت قرار بگیرد.
- عفونت:هرگونه عفونت در مفصل زانو می‌تواند منجر به زانو درد شود.
درمان درد زانو
کاهش وزن: هر نیم کیلوگرمی که شما از وزن خود کم کنید، فشاری معادل پنج برابر آن (۲٫۵ کیلوگرم) از زانو برداشته می‌شود. ورزش برای درد زانو و رژیم غذایی سالم می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. مطابق مطالعاتی که اخیراً انجام شده است، کاهش وزن با کمک ورزش و رژیم غذایی در کنار هم، هدفی استاندارد برای تسکین و رفع زانو درد و بازیابی عملکرد آن است.
ورزش کردن: فعالیت کردن را به طور کامل متوقف نکنید. فعالیت کردن، عضلات محافظ زانو را قوی نگه می‌دارد. در صورتی که درد دارید از انجام دو کار خودداری کنید: دویدن و ورزش‌های کششی پا که با دستگاه‌های ورزشی انجام می‌شود. با انجام این تمرینات بهتر می‌شوید: پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و تمرینات جنبشی بسته، که در آنها پا به طور ثابت بر روی زمین قرار می‌گیرد.
مسکن‌ها: داروهای ساده که درد را تسکین می‌دهند مانند پاراستامول.
داروهای غیراستروئیدی ضدالتهابی (NSAIDs): داروهایی مانند ایبوپروفن (ادویل) بهتر از استامینوفن (تیلنول) هستند. در صورتی که معده شما مشکلی ندارد، این داروها را به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز به طور مرتب مصرف کنید؛ اگر مصرف را قطع و دوباره شروع کنید تأثیر کمتری خواهد داشت.
تزریق کورتیکواستروئیدها: کورتیکواستروئیدها با کاهش دادن التهاب می‌توانند زانو درد را تسکین دهند. عملکرد آنها بسیار خوب اما موقتی است. تکرار در تزریق ممکن است غضروف را زایل کند، بنابراین معمولاً متخصص زانودرد تزریق‌ها را به سالی سه یا چهار بار محدود می‌کنند.
دیگر روش‌های مؤثر در درمان: از جمله فیزیوتراپی، طب سوزنی، ماساژ، یوگا و طب فشاری.
پلاسمای غنی از پلاکت یا PRP: خون از بدن فرد گرفته می‌شود، تحت فرایند خاصی قرار می‌گیرد و سپس همراه با پروتئین غلیظی که به آن فاکتور رشد می‌گویند، به مفصل تزریق می‌شود. پلاسمای غنی از پلاکت قبلاً برای پیچ خوردگی پای ورزشکاران استفاده می‌شد اما شواهد امروزی نشان می‌دهد که برای زانو درد نیز مفید است.
اوزون تراپی (تزریق پرولوزون): پرولوزون یک نوع تزریق درمانی به بافت همبند است که محتوی مواد تولیدکننده کلاژن و گاز اوزون است؛ گاز اوزون می‌تواند بافت همبند داخل یا اطراف مفصل آسیب‌دیده یا ضعیف را ترمیم کند. پرولوزون به بافت همبند آسیب‌دیده‌ی داخل و اطراف یک مفصل تزریق می‌شود تا نواحی آسیب‌دیده را بازسازی کند. با ترمیم بافت همبند، دردهای مزمن به طور دائمی رفع می‌شود
